دوک نخ ریسی اولین وسیله پارچه بافی
است که الیاف را به نخ تبدیل می کند. تکامل این وسیله نقش مهمی در پیشرفت فن نساجی داشته و مقدمه پیدایش چرخ نخ ریسی است.
یافته های باستان شناسی نشان دهنده استفاده دوک از دوره نوسنگی است.
در بسیاری از محوطه های باستانی عصر نوسنگی ایران دوک های متعددی یافت شده اند. مهری از محوطه چغامیشِ خوزستان متعلق به 3300 (ق.م) زنی را در حال نخ ریسی نشان می دهد.
ریسندگی نخ جزو اولین صنایعی است که انسان به آن پی برد و ابتدا با استفاده از یک دوک چوبی ساده توانست تعداد بیشماری الیاف را به دور هم بتابد و نخ تهیه کند.
این روش ریسندگی برای قرنها به همان صورت ادامه داشت تا اینکه در قرن ۱۴ اولین قدم ها در راه ماشینی کردن روش ریسندگی برداشته شد و در اروپا و هند نوع پیشرفته تری از دوک ریسندگی اختراع و به کار گرفته شد.